وید یا شود(نام علمی: Anethum graveolens dhi )
یاهی است یکساله یا دوساله که گاهی بلندی آن به یک متر نیز میرسد. ریشه آن راست و مخروطی شکل و سفید است. این گیاه بومی جنوب غربی و آسیا و آسیای میانهاست و امروزه در بیشتر نقاط گیتی از جمله بخشهای جنوب اروپا، ایران، مصر، آمریکا و چین پرورانده میشود.
میوه شوید بیضی شکل، مسطح و به درازای ? میلیمتر و پهنای ? میلیمتر است. رنگ آن قهوهای روشن و در سطح آن برجستگیهایی به رنگ زرد و در کنارههای آن لبه بال مانندی به رنگ زرد روشن دیده میشود.
تاریخچه شوید
گویند که اصل شوید از ایران و مصر و هند بوده است و از این کشورها به کشورها و قارّههای اروپا و آمریکا رفته و کشت شده است. در اکثر کشورهای اطراف دریای مدیترانه کشت شوید رایج است. در برخی از نواحی این کشورها باد باعث پراکنده شدن بذر شوید و خودرو شدن آن شده است به طوری که در برخی از چمنزارها و یا کنارههای سنگها و پیادهروها و خانههای ییلاقی شوید میروید.
در اروپا تخم شوید در پاییز میرسد و پرندگان کوچک آن را سمّی میدانند به قدری که به آن نزدیک نمیشوند. البتّه احتمال میرود که این هراس به دلیل آن باشد که از بوی تخم شوید خوششان نمیآید زیرا که تخم شوید سمّی نیست.شوید در تمام تابستان گل دارد ولی گل آن از شیره و گردِ گل کمی برخوردار است.
بر روی برگهای پاپیروس که در مصر به دست آمده نوشته شده است که مصریان قدیم شوید را مثل سبزی خوردن همراه با غذا مصرف مینمودهاند. در تورات گفته شده است که قوم بنی اسرائیل به شوید به عنوان یکی از سبزیهای مفید توجّه داشتهاند و مانند زیره از آن بهره میبردهاند. یونانیان قدیم شوید را سبزی ای دارویی با خاصیّتهای اعجاب انگیز میدانستند. فیثاغورث و بقراط حکیم معتقد بودند گرفتن چند برگ شوید در دست چپ انسان را از بیماری حمله و صرع محافظت میکند. در روم قدیم هم شوید نشانهی سر زندگی، شادابی و لذّت بوده است. به همین خاطر گلادیاتورها به جستجوی روغن آن بودهاند تا شاید بتوانند به وسیله آن قدرتمند شوند!
پیروان مکتب پزشکی «سالرن» عقیده داشتند که شوید بادشکن است و افراد چاق را لاغر میکند. «ماتیول» هم عقیده داشته است که اگر کسی دچار سکسکه شود باید نخست مقداری تخم شوید را در آتش ریخت و سوزاند، سپس به فردی که دچار سکسکه شده است گفت که از دود به دست آمده نفس بکشد. به این ترتیب مشکل وی هم رفع خواهد شد.
خواص داروئی
تخم شوید اثرات درمانی زیادی دارد منجمله به عنوان ضد تشنج ، ضد درد ، نفخ شکم ، ادرار آور و برای تقویت معده بکار میرود. برای کسانی که اشتهای زیادی به غذا ندارند و لاغر هستند تخم شوید بهترین دارو است زیرا اشتها را زیاد کرده و معده را تقویت میکند و انرژی به بدن میدهد. تخم شوید را میتوان برای ناراحتی معده ، بیخوابی و ضد گاز معده بکار برد.
طب گیاهی ایران خواص زیادی را برای شوید قائل است مثلا در مورد درد شدید و ورم معده از دم کرده شوید استفاده میکردند که اثر تسکین فوری دارد. در مورد بیمارانی که مبتلا به استفراغ شدید هستند و هیچ غذایی حتی آب را نمی توانند در معده خود نگاهدارند بهترین درمان شوید است. این نوع بیماران باید دم کرده شوید را آهسته آهسته بنوشند. در چین ، حتی شوید را برای کمردردهایی که به علت انقباض عضلانی باشد بکار میبرند.